Đối với chiến sĩ là những người hy
sinh nhiều nhất cho dân tộc, Bác Hồ thường dành cho anh em sự chăm lo, săn sóc
ân tình, chu đáo nhất.
Mùa đông, thương anh em chiến sĩ rét
mướt ở rừng núi hay bưng biền, Bác đem tấm áo lụa của mình được đồng bào tặng,
bán đấu giá để lấy tiền mua áo ấm gửi cho các chiến sĩ.
Bác thường nói: "Chiến sĩ còn
đói khổ, tôi ăn ngon sao được!". "Chiến sĩ còn rách rưới, mình mặc
thế này cũng là đẩy đủ lắm rồi!".
Mùa hè năm ấy (1967), trời Hà Nội
rất nóng. Sức khỏe Bác Hồ đã kém, thần kinh tuổi già cũng suy nhược, dễ bị toát
mồ hôi, ướt đầm, có ngày phải thay mấy lần quần áo, có khi hong tại chỗ, rồi
lại thay ngay. Bác không cho dùng máy điều hòa nhiệt độ. Bác bảo: mùi nó hôi
lắm, Bác không chịu được! (Bác không dùng nên nói vậy thôi, chứ máy đã có nút
xả thơm).
Thấy trời oi bức quá, Bác nói với
đồng chí Vũ Kỳ:
- Nắng nóng thế này, các chú bộ đội
trực phòng không trên nóc hội trường Ba Đình thì chịu sao được? Các chú ấy có
đủ nước uống không? Chú thử lên tìm hiểm xem thế nào, về cho Bác biết.
Đồng chí Vũ Kỳ lên, được biết trên
đã có một tổ súng máy 14 ly 5. Ụ cát sơ sài nếu địch bắn vào thì chỉ có hy
sinh, rõ nguy hiểm. Trời nắng chói đứng một lúc mà hoa cả mắt. Đồng chí Vũ Kỳ
hỏi:
- Các đồng chí có nước ngọt uống
không?
- Nước chè thường còn chưa có, lấy
đâu ra nước ngọt!
Đồng chí Vũ Kỳ về nói lại với Bác,
Bác gọi điện ngay cho đồng chí Văn Tiến Dũng:
- Sao các chú không lo đủ nước uống
cho các chiến sĩ trực phòng không? Nghe nói ụ súng trên nóc hội trường Ba Đình
rất sơ sài chú phải lo sửa ngay để đảm bảo an toàn cho chiến sĩ trong chiến
đấu!
Sau đó Bác bảo đồng chí Vũ Kỳ đi lấy
sổ tiết kiệm của Bác, xem tiền tiết kiệm của Bác còn bao nhiêu.
Tại sao Bác có tiền tiết kiệm? Lương
Bác cao nhất nước, nhưng hàng tháng cũng chỉ đủ tiêu. Mọi chi phí cho sinh hoạt
của Bác, từ cái chổi lông gà, đều ghi vào lương cả.
Tiền tiết kiệm của Bác là do các báo
trả luận bút cho Bác. Bác viết báo nhiều, có năm hàng trăm bài. Các báo gửi đến
bao nhiêu, văn phòng đều gửi vào sổ tiết kiệm của Bác. Trong kháng chiến chống
thực dân Pháp, Bác cũng đã có tiền tiết kiệm. Đến dịp Tết Nguyên đán, Bác lại
đem chia cho cán bộ các cơ quan chung quanh Bác, mua lợn để đón xuân.
Đồng chí Vũ Kỳ xem sổ và báo cáo:
- Thưa Bác, còn lại tất cả hơn
25.000 đồng (lúc đó là một món tiền rất lớn, tương đương với khoảng 60 lạng
vàng).
Bác bảo:
- Chú chuyển ngay số tiền đó cho Bộ
Tổng tham mưu và nói: đó là quà của Bác tặng để mua nước ngọt cho anh em chiến
sĩ trực phòng không uống, không phải chỉ cho những chiến sĩ ở Ba Đình, mà cho
tất cả các chiến sĩ đang trực chiến trên mâm pháo khắp miền Bắc. Nếu số tiền đó
không đủ thì yêu cầu địa phương nào có bộ đội phòng không trực chiến góp sức
vào cùng lo!
Về sau. Bộ Tư lệnh Phòng không Không
quân báo cáo lại cho Văn phòng Phủ Chủ tịch biết: số tiền của Bác đủ mua nước
uống cho bộ đội phòng không, không quân được một tuần!
Trích trong Bác Hồ - con người và phong cách , Sđd. t. 1.
(Vũ Kỳ kể, Trần Đức Hiếu ghi).
Nxb
Chính trị quốc gia