Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

          Hội nghị văn hóa tỉnh Bắc Ninh năm 2022 là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, cho thấy quyết tâm chính trị cao của lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh trong tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và bài phát biểu chỉ đạo rất quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, với tựa đề “Ra sức xây dựng, gìn giữ và phát huy những giá trị đặc sắc của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021. Bắc Ninh là một trong số 3 tỉnh, thành phố đầu tiên trong cả nước tổ chức Hội nghị văn hóa toàn tỉnh nhằm triển khai và cụ thể hóa các chủ trương, Nghị quyết của Đảng về văn hóa.

          Bắc Ninh là tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và vùng Thủ đô, cầu nối giữa Hà Nội với các tỉnh Trung du, miền núi phía Bắc, có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh; là vùng đất “sơn thủy hữu tình”, “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, khoa bảng và cách mạng. Hòa mình cùng dân tộc trong lịch sử dựng nước và giữ nước hàng nghìn năm qua, Bắc Ninh đã kiến tạo, bồi tụ cho mình kho tàng văn hóa đồ sộ, phong phú, độc đáo, chứa đựng tinh thần nhân văn sâu sắc. Có thể nói, mỗi tấc đất nơi đây đều thấm đẫm các giá trị, ký ức văn hóa lâu đời của vùng văn hóa châu thổ sông Hồng và nền văn minh lúa nước của dân tộc ta. Truyền thống đặc biệt ấy đã hun đúc nên những phẩm chất đáng quý của con người Bắc Ninh với lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần quả cảm, cần cù, sáng tạo, năng động, nhạy bén, tinh tế, nghĩa tình, đang vững vàng vươn lên xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.

          Về Bắc Ninh hôm nay, chúng ta vui mừng trước những kết quả to lớn, toàn diện mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân đạt được trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế-xã hội phát triển ấn tượng với nhiều chỉ tiêu nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước. An sinh xã hội được bảo đảm và đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng lên. Hạ tầng kinh tế-xã hội phát triển theo hướng đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông, đô thị kết nối với Thủ đô ngày càng chặt chẽ và tốt hơn. Quốc phòng - an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại được tăng cường, mở rộng. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở ngày càng được củng cố trong sạch, vững mạnh. Vượt lên khó khăn để đạt được những kết quả quan trọng như vậy, bên cạnh sự nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền các cấp thì cội nguồn sâu xa chính là từ sức mạnh nền tảng văn hóa, tinh thần và con người Bắc Ninh.

          Nhận thức được vị trí, vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt của văn hóa, con người trong phát triển bền vững, thời gian qua, Bắc Ninh đã chú trọng và có những chủ trương, chính sách cụ thể nhằm phát triển văn hóa, xây dựng con người. Tỉnh ủy sớm ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đến năm 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa từng bước được nâng cao; nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp được kế thừa, phát huy. Các giá trị nhân văn, tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái được phát huy mạnh mẽ. Các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ văn hóa ngày càng phong phú, đa dạng; hệ thống di sản văn hóa vật thể, phi vật thể được quan tâm đầu tư bảo tồn, phát huy.

          Tôi ấn tượng với các công trình có quy mô lớn, kiến trúc đẹp, hiện đại mới được xây dựng của Bắc Ninh như Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh nhưng càng vui hơn với các Nhà Văn hóa-Khu Thể thao cấp xã như Tân Chi ở huyện Tiên Du; xã Phượng Mao ở huyện Quế Võ; xã Nhân Thắng ở huyện Gia Bình, các Nhà chứa Quan họ tại thành phố Bắc Ninh... đã đem văn hóa đến với từng người dân; khơi nguồn văn hóa, làm phong phú và tươi đẹp hơn cuộc sống của nhân dân.

          Thay mặt Ban Bí thư Trung ương Đảng, tôi xin chúc mừng và biểu dương những cố gắng nỗ lực phấn đấu và những kết quả, thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh đã đạt được trong những năm qua, nhất là trên lĩnh vực xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

          Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá đầy đủ những mặt hạn chế, bất cập, chỉ rõ những khó khăn, thách thức trong phát triển văn hóa, xây dựng con người Bắc Ninh. Nguồn lực đầu tư cho xây dựng và phát triển văn hoá, con người hằng năm còn thấp so với đầu tư phát triển kinh tế. Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hoá còn thiếu đồng bộ và cần thêm nhiều giải pháp căn cơ. Việc xử lý mối quan hệ giữa bảo vệ, giữ gìn và khai thác giá trị di sản chưa thực sự hài hoà, chưa phát huy hết tiềm năng, thế mạnh của lĩnh vực này trong phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Tôi đề nghị chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu, phân tích sâu sắc, thấu đáo nguyên nhân, nhất là những nguyên nhân chủ quan, từ đó đề ra các giải pháp căn cơ, đồng bộ và hiệu quả để khắc phục.

          Trong thời gian tới, Bắc Ninh đứng trước thời cơ, thuận lợi to lớn đan xen với những khó khăn, thách thức không nhỏ. Để tạo sự đột phá, chuyển biến mạnh mẽ, thực chất hơn nữa trong phát triển văn hóa, xây dựng con người, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020-2025; góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tôi đồng ý với các nội dung Nghị quyết 71 của tỉnh, đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy tập trung triển khai một số nội dung trọng tâm sau đây:

          Thứ nhất, tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của phát triển văn hóa, xây dựng con người trong đổi mới và phát triển bền vững. Trên cơ sở kết quả Hội nghị, tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh quán triệt Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và 6 nhóm nhiệm vụ, 4 nhóm giải pháp lớn, sâu sắc và toàn diện nhằm chấn hưng, xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước đã được đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh tại Hội nghị văn hóa toàn quốc và trong nhiều bài viết khác. Từ đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm, năng lực của các cấp ủy Đảng và chính quyền từ tỉnh đến cơ sở về vai trò của văn hóa và con người trong phát triển bền vững, xác định phát triển văn hóa và xây dựng con người là một nhiệm vụ trọng tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và cả hệ thống chính trị.

          Thứ hai, tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Bắc Ninh-Kinh Bắc trong thời kỳ mới. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp quan trọng, có ý nghĩa nền tảng trong xây dựng, phát huy giá trị văn hóa, con người, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững tỉnh Bắc Ninh. Tôi đề nghị tỉnh tích cực, chủ động nghiên cứu, xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Kinh Bắc, hướng tới xây dựng con người Bắc Ninh phát triển toàn diện, kết hợp chặt chẽ, hài hòa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại. Tập trung khơi dậy và phát huy hiệu quả sức mạnh văn hóa tiềm ẩn trong từng người dân Kinh Bắc. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong xây dựng môi trường văn hóa, làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người phát triển toàn diện.

          Thứ ba, tiếp tục đổi mới tư duy quản lý văn hóa, cải cách bộ máy quản lý nhà nước về văn hóa của tỉnh theo hướng tinh gọn, tinh thông, hiệu lực, hiệu quả. Tập trung đầu tư các thiết chế văn hóa hiện đại, đồng bộ hóa hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở; tăng nguồn lực đầu tư từ ngân sách của tỉnh, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích thành lập và tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ phát triển, hoạt động các thiết chế văn hóa ngoài công lập. Bên cạnh tập trung xây dựng một số công trình văn hóa trọng điểm cần quan tâm nhiều hơn các thiết chế văn hóa cơ sở, ở địa bàn dân cư, dành cho thanh thiếu nhi và người cao tuổi, để mỗi người dân đều có cơ hội được thụ hưởng các giá trị văn hóa tương xứng với những thành tựu to lớn, toàn diện đã đạt được.

          Thứ tư, tập trung phát triển nguồn nhân lực ngành văn hóa, văn nghệ, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý, cho các lĩnh vực then chốt, đặc thù. Xây dựng chính sách đào tạo và sử dụng cán bộ văn hóa, văn nghệ, khoa học, phù hợp, có trình độ chuyên môn, năng lực, phẩm chất ở tất cả các cấp quản lý. Tiếp tục đổi mới tổ chức, phương thức hoạt động của Hội Văn học, Nghệ thuật tỉnh; chăm lo xây dựng, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ, nghệ nhân trên địa bàn tỉnh, nhất là đội ngũ kế cận.

          Thứ năm, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế về văn hóa, xây dựng Bắc Ninh thành địa chỉ hấp dẫn về giao lưu văn hóa quốc tế. Tỉnh cần nắm bắt cơ hội, phát huy lợi thế với gần 40 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trên địa bàn để chủ động mở rộng hợp tác văn hóa với các nước, thực hiện đa dạng các hình thức văn hóa đối ngoại, tăng cường giới thiệu các giá trị văn hóa đặc sắc của Bắc Ninh đến với bạn bè quốc tế; đồng thời tiếp nhận có chọn lọc tinh hoa văn hóa các nước, làm phong phú thêm kho tàng văn hóa Kinh Bắc. Chủ động đón nhận cơ hội phát triển, vượt qua các thách thức để gìn giữ, hoàn thiện bản sắc văn hóa và con người Bắc Ninh, xây dựng Bắc Ninh trở thành điểm đến hấp dẫn, có tính kết nối cao, đóng vai trò “cửa ngõ” trong xuất khẩu các sản phẩm văn hóa ra nước ngoài.

          Tôi đề nghị Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân tỉnh Bắc Ninh phải chú trọng, quan tâm hơn đến lĩnh vực xây dựng con người văn hóa bằng những việc làm, hành động cụ thể, thiết thực; phải tăng cường hơn nữa  trong lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ về phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh trong thời gian tới, góp phần tạo dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa lành mạnh, thúc đẩy kinh tế-xã hội tiếp tục phát triển bền vững, phấn đấu xây dựng tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng văn minh, hiện đại.