Theo số liệu của Tổng cục GDNN, đến hết năm 2022, các trường nghề trong cả nước tuyển được gần 2,45 triệu học viên, tăng khoảng 500.000 người so với năm 2021 và cao nhất trong 5 năm qua. Có được kết quả tuyển sinh như trên ngoài việc các cấp, ngành làm tốt công tác phân luồng, định hướng học sinh thì phải kể đến công tác tuyên truyền, tư vấn, định hướng nghề nghiệp. Quan điểm Đại học không phải con đường duy nhất để lập nghiệp được lan tỏa bởi vậy số học sinh sau khi tốt nghiệp đã đăng ký và theo học nghề tại các cơ sở GDNN. Tại Bắc Ninh, năm 2022, các cơ sở GDNN tuyển sinh được 66.195 học sinh, sinh viên, trong đó trình độ Cao đẳng là 4.728 sinh viên, Trung cấp 5.249 học sinh, Sơ cấp 42.202 học sinh, đào tạo dưới 3 tháng là 14.016 học viên. Tại nhiều cơ sở GDNN, hằng năm đều tuyển sinh đủ và vượt chỉ tiêu đào tạo.
Theo ông Nguyễn Quang Tuấn, Trưởng phòng GDNN (Sở Lao động-Thương binh và Xã hội) thì: Những năm gần đây, công tác tuyên truyền, tư vấn hướng nghiệp được các cấp, các ngành hữu quan, các cơ sở GDNN triển khai khá tích cực. Hầu hết các trường Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp đều thành lập các phòng, bộ phận tuyển sinh để thực hiện công tác tư vấn, tuyển sinh. Công tác tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh được triển khai phong phú, hiệu quả như: Trên các phương tiện thông tin đại chúng từ Trung ương đến địa phương; trên cổng thông tin của trường, thông qua mạng xã hội như facebook, zalo… Nhiều cơ sở GDNN phối hợp với các trường THCS, THPT tổ chức tư vấn hướng nghiệp tại trường hoặc cơ sở GDNN… qua đó giúp học sinh và các bậc phụ huynh nắm bắt đầy đủ thông tin về các ngành, nghề, về cơ sở GDNN để có cơ sở lựa chọn nghề phù hợp.
Học sinh các trường THPT tham quan xưởng thực hành Trường Cao đẳng Công nghiệp Bắc Ninh sau một buổi tư vấn tuyển sinh của nhà trường.
Nắm rõ ý nghĩa của việc tư vấn hướng nghiệp trong công tác tuyển sinh, các cơ sở GDNN đẩy mạnh triển khai dưới nhiều hình thức và đưa đến những kết quả tích cực. Điển hình như tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Bắc Ninh, hoạt động tư vấn hướng nghiệp được trường xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác tuyển sinh, các hình thức tư vấn được triển khai phong phú, sinh động. Ngay từ đầu năm, trường xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu tuyển sinh, giao các bộ phận đẩy mạnh công tác tuyên truyền về truyền thống nhà trường, ngành nghề đào tạo, tư vấn hướng nghiệp cho học sinh các trường THPT trong tỉnh và khu vực lân cận. Hoạt động tư vấn tuyển sinh cũng được triển khai mạnh mẽ trên nền tảng số, website của nhà trường và trực tiếp đối với phụ huynh, học sinh.
Theo ông Bùi Xuân Đoàn, Trưởng phòng Quan hệ Công chúng (Trường Cao đẳng Công nghiệp Bắc Ninh) thì: Để bảo đảm tuyển sinh đủ số lượng với chất lượng đầu vào ngày càng cao, ngoài việc nâng cao chất lượng đào tạo, phối hợp giải quyết việc làm ngay cho sinh viên sau khi tốt nghiệp nhằm tạo uy tín trong học sinh và các bậc phụ huynh thì công tác tư vấn hướng nghiệp được quan tâm. Năm học 2023-2024, trường sẽ tuyển sinh đào tạo theo 3 cấp trình độ, trong đó hệ Cao đẳng 718 sinh viên, hệ Trung cấp 150 sinh viên, liên kết đào tạo Đại học 40 sinh viên. Từ đầu năm đến nay, trường tổ chức tuyên truyền, tư vấn trong các chương trình “Thế giới nghề nghiệp”, tư vấn hướng nghiệp học sinh THCS, THPT với chủ đề “Hiểu mình - Hiểu nghề - Sáng tương lai”… cho học sinh nhiều trường THPT trên địa bàn tỉnh và ngay tại nhà trường.
Tại các chương trình này, các em học sinh được chia sẻ những thông tin hữu ích về thị trường lao động, tầm quan trọng của việc lựa chọn nghề nghiệp, những lưu ý cần thiết khi chọn ngành học… Những băn khoăn, thắc mắc của học sinh trong việc định hướng nghề nghiệp đều được nhà trường giải đáp, giúp các em có lựa chọn đúng đắn, phù hợp với năng lực bản thân đồng thời đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Đặc biệt, nhà trường cũng tạo điều kiện để học sinh được tìm hiểu, thăm quan, trải nghiệm tại các khu vực thực hành của trường; gặp gỡ, trao đổi với chuyên gia của tổ chức Hợp tác phát triển CHLB Đức (GIZ) - đơn vị phối hợp đào tạo để học sinh hiểu rõ hơn về quá trình đào tạo, ngành nghề nhà trường đang triển khai.
Mặc dù đạt những kết quả tích cực, song công tác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh tại một số cơ sở GDNN chưa được quan tâm đúng mức dẫn đến công tác tuyển sinh gặp nhiều khó khăn, chất lượng đầu vào chưa thực sự cao. Nhiều phụ huynh, học sinh ít quan tâm đến nội dung tư vấn, định hướng nghề nghiệp của các cơ sở GDNN… Thời gian tới, các cơ sở GDNN cần tăng cường phối hợp với các cấp, ngành đẩy mạnh công tác truyền thông góp phần từng bước thay đổi nhận thức của xã hội về GDNN. Các cơ sở GDNN cũng cần có sự đầu tư thỏa đáng, tăng cường tuyên truyền, tư vấn hướng nghiệp nhằm nâng cao số lượng, chất lượng tuyển sinh học nghề góp phần thúc đẩy tỷ lệ lao động qua đào tạo, chuyển dịch cơ cấu lao động theo yêu cầu thị trường và sự phát triển của tỉnh.