Làn sóng dịch Covid-19 lần thứ tư bùng phát đã “chặt đứt” chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam. Nhiều hoạt động xúc tiến thương mại như: hội chợ, triển lãm, kết nối giao thương, … đều bị gián đoạn do tác động của dịch bệnh Covid-19, nhất là trong giai đoạn giãn cách xã hội. Song, với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, chính quyền địa phương, sự nỗ lực chủ động vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động xuất nhập khẩu đã vượt qua thách thức để bứt phá với kết quả ấn tượng.

Tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam năm 2021 ước đạt mức kỷ lục 668,5 tỷ USD, tăng 22,6% so với năm 2020 (trong đó xuất khẩu ước đạt 336,25 tỷ USD, tăng 19%, đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế có quy mô xuất khẩu đứng thứ 22 trên thế giới; nhập khẩu ước đạt 332,25 tỷ USD, tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2020). Tăng trưởng xuất nhập khẩu của Việt Nam trong năm 2021 chủ yếu là đến từ sự phục hồi nhu cầu tại các nền kinh tế đối tác thương mại lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU. Đặc biệt, Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu - Việt Nam (EVFTA) sau hơn một năm có hiệu lực đã đóng góp đáng kể cho tăng trưởng trong thương mại song phương giữa Việt Nam và EU.

Về mặt hàng xuất nhập khẩu, các mặt hàng điện thoại, máy vi tính vẫn là những mặt hàng xuất, nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam do nhu cầu trang thiết bị phục vụ học tập và làm việc tại nhà tăng cao trong thời gian giãn cách xã hội. Bên cạnh đó, một số mặt hàng chủ lực như máy móc, trang thiết bị, hàng dệt may cũng duy trì được tốc độ tăng trưởng khá nhờ sự phục hồi của các thị trường đối tác. Trong năm 2021, các thị trường đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam đã hồi phục nhanh, mạnh mẽ nhờ các chiến dịch tiêm vắc-xin được triển khai hiệu quả và nhiều gói kích thích kinh tế được ban hành, nên kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường này tăng mạnh. Mỹ tiếp tục duy trì là thị trường có sự tăng trưởng xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng trên 20%; Trung Quốc là thị trường lớn thứ 2 với tốc độ tăng trưởng khoảng 17%...

Mặc dù đạt được những kết quả ấn tượng nêu trên, tuy nhiên, theo các chuyên gia, hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta trong thời gian tới vẫn đối mặt nhiều rủi ro khi mà dịch bệnh Covid-19 với biến thể mới Omicron đang lan nhanh trên toàn cầu. Sau khi các tỉnh, thành phố lớn nới lỏng các biện pháp giãn cách, một số địa phương không có ca mắc hoặc số lượng ca mắc Covid-19 thấp đang xuất hiện các chuỗi lây nhiễm mới. Vì vậy, bên cạnh việc khôi phục, đẩy nhanh tiến độ sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn phải quan tâm giám sát tình hình dịch bệnh. 

Để tiếp tục duy trì kết quả xuất nhập khẩu của Việt Nam trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần chú trọng một số giải pháp sau: (1) Tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh Covid-19 và tình hình trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia để tham mưu cho Chính phủ các giải pháp điều hành ứng phó với các yếu tố bất lợi. (2) Chú trọng công tác triển khai thực hiện các Hiệp định thương mại tự do nói chung, nhất là các FTA thế hệ mới như Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA để các doanh nghiệp vận dụng và phát huy có hiệu quả ưu đãi của Hiệp định, từ đó tận dụng tối đa các cơ hội và hạn chế các thách thức đặt ra từ những Hiệp định này. (3) Tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững trong năm 2022. (4) Tiếp tục đổi mới, tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu cả trong và ngoài nước trên môi trường trực tuyến và dựa trên những nền tảng mới. (5) Thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, giảm các chi phí khai thác hạ tầng vận tải, chi phí logistics trong các hoạt động xuất nhập khẩu và lưu thông hàng hóa trong nước, chú trọng công tác đảm bảo tiến độ lưu thông hàng hóa xuất nhập khẩu tại các cảng biển, cửa khẩu biên giới. (6) Tiếp tục đẩy mạnh công tác đơn giản hóa thủ tục hành chính. Trong đó, tập trung triển khai các thủ tục hành chính về lĩnh vực xuất nhập khẩu theo Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, … để tạo thuận lợi cho Hiệp hội và doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.

Để lan tỏa những kết quả tích cực trong hoạt động xuất nhập khẩu năm 2021, công tác tuyên truyền cần chú trọng một số nội dung sau:

Một là, thông tin, tuyên truyền những kết quả nổi bật của hoạt động xuất nhập khẩu Việt Nam đạt được trong năm 2021, qua đó khẳng định sự chỉ đạo, điều hành đúng đắn của Đảng, Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự nhất trí, đồng lòng, đoàn kết của người dân và doanh nghiệptrong khắc phục khó khăn để khôi phục và phát triển kinh tế -xã hội.

Hai là, tuyên truyền đậm nét các nhiệm vụ, giải pháp của Chính phủ, chính quyền các địa phương để thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục khởi sắc, gia tăng trong thời gian tới, nhất là khi các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đang từng bước được thực thi một cách toàn diện, hiệu quả trên thực tế.

         Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy