1. Tình hình kinh tế Việt Nam 5 tháng đầu năm 2023

Trong năm tháng đầu năm 2023, kinh tế Việt Nam đã trải nhiều khó khăn, thách thức xuất phát từ ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài củng như nội tại nền kinh tế. Với sự điều hành, chỉ đạo sát sao của Chính phủ, hoạt động kinh tế năm tháng đầu năm tiếp tục đà phục hồi. Cụ thế:      

Từ phía cung, các hoạt động kinh tế trong nước ổn định: Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản duy trì. Trong điều kiện thời tiết thuận lợi, hoạt động sản xuất khu vực NLNTS tập trung vào gieo cấy, chăm sóc lúa và rau màu vụ đông xuân trên cả nước, chăn nuôi phát triển ổn định, các hoạt động nuôi trồng và khai thác thủy sản đạt kết quả khả quan.

Hoạt động công nghiệp có dấu hiệu khả quan. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 05/2023 ước tăng 2,2% so với tháng trước và tăng 0,1% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng 2,9% so với tháng trước và giảm 0,5% so với cùng kỳ.

Các hoạt động dịch vụ tiếp tục khởi sắc. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 5/2023 ước đạt 519 nghìn tỷ đồng, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước.

Hình 1. Chi số IIP toàn ngành công nghiệp

                 -20.0 -----------------------------

So với cung kỳ năm trước — So với tháng trước

Nguồn: Tổng hợp từ TCTK

Tuy nhiên, do tình hình kinh tế thế giới những tháng đầu năm 2023 gặp khó khăn, nhu cầu của các nước đối tác còn hạn chế, đơn hàng xuất khấu giảm đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất công nghiệp trong nước. Chỉ số sản xuất công nghiệp tính chung 5 tháng đầu năm 2023 ước tính vẫn giảm 2% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2022 tăng 8,1%). Trong đó, ngành chế biến, chế tạo giảm 2,5% làm giảm 1,7 điểm phần trăm vào mức tăng chung.

Từ phía cầu, hoạt động xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn mặc dù vẫn duy trì trong trạng thái xuất siêu. Trong bối cảnh kinh tế phục hồi chậm, nhiều quốc gia thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ làm nhu cầu tiêu dùng giảm dần đến tình trạng thiếu đơn hàng tại các DN xuất nhập khẩu ở Việt Nam. Tính chung cho 5 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 136,17 tỷ USD, giảm 11,6% so với cùng kỳ năm truớc. Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa 5 tháng đầu năm ước đạt 12637 USD, giảm 17,9% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam tiếp tục duy trì xuất siêu trong 5 tháng đầu năm 2023, ước tính đạt 9,8 tỷ USD (so với mức 0,24 tỷ USD cùng kỳ năm trước). Mỹ duy trì là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu ước đạt 37,2 tỷ USD, trong khi Trung Quốc duy trì là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2023 với kim ngạch ước tính đạt 43,4 tỷ USD

Ngược lại với tình hình ảm đạm của thương mại quốc tế tiêu dùng trong nước có xu hướng phục hồi tích cực. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng 5 tháng đầu năm ước đạt 2.527,1 nghìn tỷ đồng, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, dịch vụ du lịch lử hành tăng 89,4% so với cùng kỳ, dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng 22,1% và dịch vụ khác tăng 15,8%. Tháng 5 bắt đầu mùa cao điểm của hoạt động du lịch góp phần thúc đẩy doanh thu của ngành. Tuy vậy mức đóng góp vào tăng trưởng tiêu dùng của dịch vụ lữ hành khá thấp nên ảnh hưởng không đáng kể, mà tập trung chủ yếu là doanh thu bán lẻ hàng hóa chiếm 78,9% và tăng 10,7% so với cùng kỳ.

Giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước được tập trung đẩy mạnh nhằm tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Trong 5 tháng đầu năm 2023 ước đạt 177 nghìn tỷ đồng, bằng 25,5% kế hoạch, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2022 bằng 24,9% và tăng 108%). Trong đó, nguồn vốn đầu tư thực hiện do Trung ương quản lý ước đạt 33,6 nghìn tỷ đồng, bằng 25,3% kế hoạch năm và tăng 30,2% so với cùng kỳ năm trước; vốn đầu tư thực hiện do địa phương quản lý ước đạt được đánh giá cao về tiềm năng 143,4 nghìn tỷ đồng, bằng 25,6% kế hoạch năm và tăng 15,9% so với cùng kỳ năm trước.

           Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam tiếp tục được cải thiện. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê mặc dù thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2023 đạt 10,85 tỷ USD chỉ bằng 92,7% so với cùng kỳ năm 2022, nhưng đang trong đà tăng so với tháng trước. Trong bối cảnh có sự dịch chuyển về dòng vốn đầu tư trên toàn cầu, mặc dù là quốc gia được đánh giá cao về tiềm năng thu hút FDI nhưng Việt Nam cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với nhiều quốc gia trong khu vực, đòi hỏi sự nỗ lực hơn nữa của chính quyền địa phương trong thu hút dòng vốn FDI thời gian tới.

          Chỉ số giá tăng nhẹ so với tháng trước nhưng áp lực lạm phát trong nước tiếp tục xu hướng giảm. Chỉ số giá tiêu dùng trong tháng 5/2023 tăng nhẹ 0,01% so với tháng 4/2023. Tuy nhiệm, mức lạm phát so với cùng kỳ năm trước trong xu hướng giảm.

Hình 2. Biến động chỉ số CPI so với cùng kỳ và so với tháng trước

Nguồn:TCTK

                                                              Theo:Cuốn Thông tin Báo cáo viên số 6 năm 2023