Bắc Ninh - vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hiến và cách mạng. Trải qua hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước, Bắc Ninh tự hào sinh ra những danh nhân nổi tiếng, chiến sĩ cách mạng tiêu biểu, kiên trung,  trong đó có đồng chí Lê Quang Đạo - một trong những nhà lãnh đạo uy tín của Đảng, Nhà nước, người con ưu tú của quê hương, suốt đời phấn đấu, cống hiến, hy sinh vì lợi ích của Đảng, của dân tộc. Cuộc đời cách mạng cao đẹp của đồng chí là niềm tự hào, là động lực tinh thần to lớn cổ vũ các thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân Bắc Ninh học tập, làm theo, nỗ lực phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Đồng chí Lê Quang Đạo (tên khai sinh là Nguyễn Đức Nguyện), sinh ngày 8-8-1921, trong một gia đình có truyền thống hiếu học, yêu nước tại xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, Bắc Ninh (nay là phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Sinh ra và lớn lên tại vùng đất giàu truyền thống văn hiến và cách mạng, quê hương của Vương Triều Lý, nơi đây cũng là căn cứ địa, an toàn khu của Trung ương Đảng và Xứ ủy Bắc Kỳ, thường xuyên được đón tiếp các đồng chí lãnh đạo của Đảng, Nhà nước về chỉ đạo và hoạt động cách mạng… Truyền thống quê hương, gia đình đã hun đúc, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, là động lực, điểm tựa để đồng chí Lê Quang Đạo phấn đấu, cống hiến trọn đời cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc.
Trước Cách mạng Tám năm 1945, đồng chí đảm nhận các cương vị Ban Bí thư cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh, Bí thư Ban cán sự Đảng tỉnh Phúc Yên, Ủy viên Xứ ủy Bắc Kỳ, Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ, Bí thư Ban cán sự Đảng thành phố Hà Nội, Chính trị viên Chi đội Giải phóng quân Bắc Giang, trực tiếp tham gia lãnh đạo cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Bắc Giang.
Sau ngày Cách mạng Tháng Tám thành công, đồng chí được phân công giữ các chức vụ: Bí thư Thành ủy Hải Phòng, Bí thư Thành ủy Hà Nội, Phó Bí thư Khu ủy đặc biệt Hà Nội -Khu XI, Bí thư Liên Tỉnh ủy Hà Nội - Hà Đông, Ủy viên Thường vụ Liên Khu ủy Liên Khu III, Phó Trưởng Ban Tuyên truyền  Trung ương
Giai đoạn 1950-1978, đồng chí được cử sang công tác bên Quân đội và giữ nhiều chức vụ quan trọng: phụ trách công tác tuyên huấn Chiến dịch biên giới, Cục trưởng Cục tuyên huấn, Phó Chủ nhiệm chính trị Chiến dịch Điện Biên phủ, Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Chính ủy nhiều chiến dịch quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước... Năm 1978, đồng chí được Trung ương phân công giữ chức Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, sau đó là Trưởng Ban Khoa giáo Trung ương. Tại Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa VIII (6-1987), đồng chí được bầu làm Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tại Hội nghị lần thứ Nhất Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa IV (8-1994), đồng chí được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Đồng chí là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa III, IV, V, VI; Bí thư Trung ương Đảng khóa IV và khóa V (1976-1986), Đại biểu Quốc hội các khóa VIII, IX và X.
Trên mọi cương vị công tác, đồng chí Lê Quang  Đạo luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, làm việc tận tụy, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Ghi nhận những đóng góp to lớn của đồng chí, Đảng, Nhà nước đã trao tặng đồng chí Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, Huân chương Đại đoàn kết dân tộc và nhiều Huân, Huy chương cao quý khác…

Lãnh đạo, cán bộ Tỉnh Đoàn Bắc Ninh và đoàn viên thanh niên trong buổi nói chuyện truyền thống nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh đồng chí Lê Quang Đạo do Tỉnh Đoàn Bắc Ninh tổ chức tại Nhà lưu niệm (di tích gốc) đồng chí Lê Quang Đạo, ở khu phố Tỉnh Cầu, phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn .

Quê hương Bắc Ninh tự hào sinh ra những người con ưu tú, kiên trung, mẫu mực như đồng chí Lê Quang Đạo. Là người có tri thức, lại sớm được tiếp cận, gặp gỡ, học tập tư tưởng yêu nước, tiến bộ qua sách báo của Đảng và các thầy giáo như Võ Nguyên Giáp, Đặng Thai Mai…, đặc biệt là tiếp thu “Đường Cách mệnh” của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, Nguyễn Đức Nguyện sớm giác ngộ cách mạng, đi theo con đường mà Đảng, Bác Hồ đã lựa chọn. Cuối năm 1938, Nguyễn Đức Nguyện tham gia Đoàn Thanh niên Dân chủ ở Đình Bảng.
Trong thời gian học tại Hà Nội, mỗi lần về quê, Nguyễn Đức Nguyện đều tích cực tuyên truyền nhiều loại sách báo tiến bộ đến với các đoàn viên, thanh niên tại Đình Bảng lúc đó. Hầu hết các điếm canh trong làng đều thành các phòng đọc công cộng. Thông qua sách báo tiến bộ, các chủ trương, đường lối của Đảng được truyền bá đến các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ trong làng Đình Bảng.
Đến giữa năm 1939, Đình Bảng là địa phương có mạng lưới cơ sở cách mạng rộng, có phong trào cách mạng sôi nổi. Cuối năm 1939, Trung ương Đảng và Xứ ủy Bắc Kỳ ra chủ trương chuyển hình thức hoạt động của các tổ chức cộng sản từ hoạt động công khai, hợp pháp, sang hình thức bí mật. Thực hiện chủ trương chuyển trọng tâm công tác về vùng nông thôn, gấp rút xây dựng hệ thống các cơ sở chính trị bí mật vững chắc ở Đình Bảng, Nguyễn Đức Nguyện cùng một số đồng chí khác được giao nhiệm vụ chuẩn bị các cơ sở tin cậy và lo công tác bảo đảm an toàn, nơi ăn chốn ở để đón các đồng chí lãnh đạo của Đảng về hoạt động.
Trong dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười Nga (7-11-1939), Nguyễn Đức Nguyện đã cùng các bạn thanh niên rải truyền đơn trong các ngõ xóm, ở làng Đình Bảng và phủ Từ Sơn. Thông qua các hoạt động với nhiều hình thức phong phú, phong trào cách mạng ở Đình Bảng và huyện Từ Sơn ngày càng phát triển.
Với nhiều hoạt động sôi nổi, nhiệt huyết, Nguyễn Đức Nguyện góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng ở Đình Bảng và các địa phương lân cận. Đến tháng 8-1940, Nguyễn Đức Nguyện được kết nạp vào Đảng khi mới 19 tuổi. Nhận thấy vị trí ngày càng quan trọng của Đình Bảng và để xây dựng nơi đây trở thành một trong những căn cứ cách mạng an toàn, bí mật, làm cơ sở của cơ quan Trung ương Đảng và Xứ uỷ Bắc Kỳ, tháng 8-1940, Chi bộ độc lập đầu tiên của Đình Bảng được thành lập, do đồng chí Nguyễn Đức Nguyện làm Bí thư. Dưới sự lãnh đạo của đồng chí, Đình Bảng có phong trào cách mạng phát triển mạnh và được Trung ương Đảng chọn là một trong những tâm điểm để xây dựng thành An toàn khu I. Hội nghị Trung ương lần thứ Bảy tổ chức tại làng Đình Bảng đã được bảo vệ an toàn.
Từ giữa năm 1941, đồng chí Nguyễn Đức Nguyện thoát ly gia đình để hoạt động cách mạng, lấy tên là Lê Quang Đạo. Đồng chí thường xuyên gây dựng cơ sở, phát triển phong trào cách mạng ở Cẩm Giang, Trang Liệt, Phù Chẩn, Trung Mầu, Phù Khê, Tam Sơn, Phật Tích... Đầu năm 1941, đồng chí thành lập Chi bộ Đảng Phù Chẩn - Dương Húc và trực tiếp làm Bí thư. Lúc này, cả tỉnh Bắc Ninh có 4 chi bộ là: Đình Bảng, Cẩm Giang - Trang Liệt, Phù Chẩn - Dương Húc (Từ Sơn) và Liễu Khê (Thuận Thành); phong trào cách mạng phát triển mạnh cả chiều rộng và chiều sâu. Để đáp ứng yêu cầu tình hình mới, đồng chí Lê Quang Đạo được điều động làm Bí thư cán sự Đảng huyện Từ Sơn.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng và điều kiện đã cho phép, Ban cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh được thành lập, đồng chí Lê Quang Đạo làm Trưởng Ban. Sau khi Ban cán sự Đảng tỉnh được thành lập, công tác xây dựng Đảng và phong trào cách mạng quần chúng được đẩy mạnh, phát triển lên một bước. Với cương vị là Trưởng Ban cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh, đồng chí Lê Quang Đạo cùng các đồng chí của mình tổ chức nhiều hoạt động, phát triển thêm nhiều đảng viên mới và mở rộng cơ sở cách mạng ra các xã thuộc huyện Tiên Du, Thuận Thành, Quế Võ, góp phần quan trọng vào việc xây dựng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở tỉnh Bắc Ninh trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Là một cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước, nhưng đồng chí Lê Quang Đạo luôn quan tâm, gần gũi, gắn bó và tâm huyết với quê hương. Mỗi khi có điều kiện, đồng chí đều trở về quê hương, thường xuyên nhắc nhở, động viên Đảng bộ và nhân dân Đình Bảng phải đoàn kết thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đình Bảng vốn có truyền thống cách mạng, cần phát huy để xứng đáng là một làng kiểu mẫu”. Đồng chí thường chia sẻ: “Ai làm cách mạng cũng do xuất phát từ tình cảm quê hương, lòng yêu dân tộc”.
Những lần về dự  Đại hội Đảng bộ tỉnh, Đại hội Mặt trận Tổ quốc tỉnh, đồng chí thường căn dặn cán bộ, đảng viên phải chăm lo công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ; tăng cường khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng và nhân dân, xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư, quan tâm đào tạo, giáo dục thế hệ trẻ, phát triển sản xuất, kinh doanh, cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân… Tình cảm sâu nặng với quê hương, đến những ngày cuối đời, khi đang trong bệnh viện, đồng chí vẫn nói với các con: “Sau này, khi bố không đủ sức khỏe thì các con cố gắng thay bố thăm hỏi họ hàng, quê nhà. Dù trong hoàn cảnh nào của đời sống và sự nghiệp cũng luôn nghĩ đến quê hương. Nếu có thể giúp gì được cho quê nhà thì nên làm”.
Học tập và noi gương đồng chí Lê Quang Đạo, trong các giai đoạn cách mạng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh luôn phát huy truyền thống văn hiến, cách mạng, đoàn kết khắc phục khó khăn, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị trên các lĩnh vực. Từ một tỉnh thuần nông, quy mô nền kinh tế nhỏ bé, đời sống của nhân dân gặp nhiều khó khăn, sau gần 25 năm tái lập tỉnh, Bắc Ninh đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện, vượt bậc trên các lĩnh vực, cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp; quy mô kinh tế mở rộng; nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội luôn nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố đứng đầu cả nước. Bắc Ninh trở thành cực tăng trưởng của Vùng Thủ đô. Các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa - xã hội được quan tâm phát triển đồng bộ; nhiều chính sách an sinh xã hội đi trước và cao hơn mức bình quân cả nước; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao; công tác cải cách hành chính đẩy mạnh; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội giữ vững; công tác xây dựng Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội đạt nhiều kết quả tích cực. Đảng bộ tỉnh luôn đạt trong sạch, vững mạnh.
Kỷ niệm 100 năm Ngày sinh đồng chí Lê Quang Đạo là dịp để các thế hệ ôn lại truyền thống vẻ vang của dân tộc; tưởng nhớ, biết ơn và tự hào về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng, những phẩm chất đạo đức và những cống hiến to lớn với quê hương, đất nước của đồng chí. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Ninh nguyện đoàn kết thống nhất, đẩy mạnh các phong trào thi đua, phấn đấu hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ chính trị đề ra, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

                                            Nguồn:baobacninh.com.vn