Trong giai đoạn hiện nay, chuyển đổi số là xu thế tất yếu diễn ra trong các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội. Báo chí, phát thanh, truyền hình cũng không nằm ngoài xu thế đó, thậm chí còn đi đầu trong công cuộc chuyển đổi số này bởi đây là phương tiện thông tin truyền thông chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước, cung cấp thông tin, tri thức, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. Xác định rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số, Đài PT&TH Bắc Ninh đang trong quá trình tiếp cận và xây dựng kế hoạch, lộ trình để tiến tới thực hiện đồng bộ hơn chuyển đổi số.

Thực tế những năm qua, Đài PT&TH Bắc Ninh đã từng bước tiếp cận và đầu tư, ứng dụng công nghệ số hóa vào tất cả các khâu của quy trình sản xuất, phát sóng. Trong đó, hệ thống thiết bị kỹ thuật phát thanh, truyền hình được đầu tư khá đồng bộ và hiện đại, có thể thực hiện việc dịch chuyển theo hướng số hóa của Đài. Từ năm 2010, Đài PT&TH Bắc Ninh phát kênh truyền hình tiêu chuẩn SD trên hệ thống truyền hình MyTV. Đây là dấu mốc khởi đầu triển khai phương thức truyền dẫn phát sóng số tới công chúng khán giả qua hạ tầng Internet. Tháng 8-2010, Trang thông tin điện tử tổng hợp tin tức, chương trình phát thanh, truyền hình của Đài được khai trương mở rộng diện phủ sóng ra toàn thế giới, lượng người nghe xem rất cao. Đến năm 2015, trang website tiếp tục phát triển tính năng phát trực tuyến kênh phát thanh, truyền hình giúp công chúng khán giả có thể nghe, xem chương trình phát thanh, truyền hình của Đài ở mọi nơi, mọi lúc trên thiết bị có kết nối Internet. Tiếp đó kênh truyền hình, phát thanh cũng được phát sóng đồng bộ trên môi trường số, quy trình từ sản xuất đến phát sóng cũng được thực hiện theo công nghệ kỹ thuật số, rồi truyền tải qua Internet, các hạ tầng mạng xã hội Youtube, facebook… Đặc biệt năm 2021, Đài đã đưa vào vận hành hệ thống M.A.M, đây là hệ thống quản lý sản xuất chương trình phát thanh, truyền hình ứng dụng số hóa đầu tiên và đồng bộ từ dữ liệu thô đến sản xuất hậu kỳ, thẩm định, phát sóng, chấm nhuận bút cho các chương trình.
Thông qua việc ứng dụng các công nghệ số không chỉ tự động hóa quy trình truyền thống mà còn cho phép hình thành quy trình mới trong sáng tạo sản phẩm và dịch vụ báo chí, phát thanh truyền hình mới để đáp ứng nhu cầu công chúng, tăng tính tương tác giữa Đài với công chúng và với các cơ quan hoạch định, điều hành chính sách. Chuyển đổi số còn mở ra điều kiện tập hợp, thống nhất các nguồn lực vào một mạng lưới trung tâm hỗ trợ hoạt động của Đài. Các nguồn lực được số hóa đồng bộ, được kết nối liên thông cho phép tối ưu hóa quy trình, phát huy hiệu quả cao nhất trong hoạt động sáng tạo và cung cấp sản phẩm, dịch vụ tốt nhất cho nhu cầu công chúng. Đây chính là cơ sở phát triển bền vững đối với mỗi đơn vị báo chí, phát thanh truyền hình trong giai đoạn tiếp theo.
Thời gian tới, chuyển đổi số của Đài PT&TH Bắc Ninh sẽ được thực hiện chủ yếu thông qua 2 thành phần chính, đó là: Hạ tầng số và ứng dụng số. Trong đó, hạ tầng số là hệ thống trang thiết bị phục vụ cho việc sản xuất, truyền dẫn, thu thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin số, bao gồm mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính và cơ sở dữ liệu. Hạ tầng số trong ngành truyền hình, báo chí bao gồm: Hệ thống Tổng khống chế (TKC) đa nền tảng, Studio tự động, Studio tương tác, Hệ thống MAM, Hệ thống Transcode, Hệ thống dựng NLE, Trung tâm dữ liệu…
Ứng dụng số là việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật số vào trong quy trình, hoạt động sản xuất, quản lý. Ứng dụng số chia thành 3 cấu phần chính gồm: Quản lý số, phân phối nội dung số và sản xuất nội dung số. Quản lý số bao gồm quản lý về mặt hoạt động sản xuất tin bài và quản lý về hoạt động tổ chức nội bộ. Trong đó, chú trọng quản lý quy trình sản xuất tin bài, nhuận bút, quản lý thiết bị sản xuất, quảng cáo, quản lý và đăng ký sản xuất chương trình; quản lý tài khoản từng cá nhân, giấy tờ, lịch làm việc, xe, công tác phí, trao đổi thông tin nội bộ. Phân phối nội dung số bao gồm phân phối trên nền tảng mạng xã hội và phân phối trên nền tảng internet, trước hết, ưu tiên sử dụng hệ thống quản lý phân phối nội dung số trên các nền tảng mạng xã hội có sẵn Facebook, Youtube, Zalo, Tiktok… Các nền tảng truyền thông này có lượng công chúng khổng lồ nên có tiềm năng về sự tương tác phản hồi rất lớn cho các nội dung đăng tải, đồng thời chú trọng hệ thống phân phối trên nền tảng Internet như: Website, App Mobile, SmartTV giúp truyền tải các nội dung số một cách có hệ thống. Sản xuất nội dung số là sự kết hợp của nhiều công nghệ: Công nghệ truyền hình tương tác, Công nghệ sản xuất tin nhanh, Công nghệ trí tuệ nhân tạo, Kho nội dung số… để làm thay đổi cơ bản các quy trình sản xuất nội dung truyền thống, giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực tham gia sản xuất.
Giai đoạn tới, Đài PT&TH Bắc Ninh sẽ tập trung vào hai giải pháp chính là: Giải pháp về hệ thống lưu trữ và phân phối nội dung số và giải pháp chuyển đổi nội dung số. Về hệ thống lưu trữ và phân phối nội dung số, thực tế hiện nay, với việc tái cấu trúc bộ máy sản xuất và xây dựng quy trình theo mô hình tòa soạn hội tụ sẽ tránh được hiện tượng chồng chéo nội dung và lãng phí nguồn tài nguyên hiện có, tiết kiệm chi phí trong quá trình hoạt động, do đó, Đài sẽ tập trung vào 3 nội dung chủ yếu là: Ứng dụng công nghệ tòa soạn hội tụ; ứng dụng truyền hình Internet trên thiết bị di động và hệ thống phân phối tín hiệu đa nền tảng. Đối với giải pháp chuyển đổi nội dung số sẽ mang tính chất trọng tâm và quyết định đến việc nâng cao năng lực, chất lượng sản xuất chương trình, tin bài phát thanh, truyền hình đồng thời tạo ra các phương thức sản xuất mới đa dạng và hiệu quả hơn, do đó, 3 lĩnh vực công việc trọng tâm sẽ được đầu tư là: Mở rộng sản xuất nội dung chương trình có tính tương tác; hệ thống làm sản xuất và biên tập trực tiếp trên thiết bị điện tử, di động và mở rộng chương trình được sản xuất trực tiếp tại hiện trường.
Chuyển đổi số cơ bản, từng bước và tiến tới chuyển đổi toàn diện các quy trình hoạt động, vận hành là hướng đi mà Đài PT&TH Bắc Ninh đang hướng tới để tiếp tục làm tốt vai trò là cơ quan ngôn luận, tuyên truyền chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước đến với các tầng lớp nhân dân; không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền đáp ứng tốt nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

 Nguyễn Văn Toán
Phó Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh, Giám đốc Đài PT&TH Bắc Ninh